چاقوسازی از جمله صنایع دستی ایران و معروف شهر زنجان است؛ همچنین امروزه چاقو جزء یکی از محبوب‌ترین کالا‌ها برای خرید صنایع دستی زنجان نیز محسوب می‌شود. براساس شواهد تاریخی، از حدود قرن دهم هجری، شهر زنجان مرکز اصلی ساخت چاقو، شمشیر و دیگر اقلام مختلف اسلحه‌سازی بوده است. صنعت چاقوسازی زنجان از نظر ویژگی‌هایی چون تنوع، ظرافت، استحکام و برش معروف است. همچنین بیش از ۲۰۰ نوع چاقو در زنجان ساخته می‌شود که برای مصارفی از جمله آشپزخانه، قصابی و کاربرد‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کالا به عنوان وسیله‌ای تزئینی و تجملاتی نیز شناخته می‌شود. در ادامه‌ی این مقاله، ضمن معرفی کامل چاقو زنجان و انواع آن به بهترین مارک چاقوی زنجان و کاربرد آن می‌پردازیم.
ویژگی چاقو زنجان
چاقوی زنجان با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد و زینتی خود، گزینه‌ای مناسب برای خرید سوغاتی محسوب می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که چاقو‌های زنجان را به بهترین اقلام تزئینی تبدیل می‌کند، ظاهر منحصر‌به‌فرد آن‌ها است. این ابزار‌ها با دقت و ظرافت بسیار زیادی ساخته می‌شوند و معمولا چاقوسازان زنجان نام خود را بر روی تیغه‌ی چاقو حک می‌کنند. در برخی از آن‌ها طرح‌های مختلفی روی دسته‌ی چاقو کار می‌شود که شامل اشکال هندسی و یا متناسب با ذوق و هنر سازنده‌ی آن‌ها است.
همچنین در بعضی از انواع چاقو زنجان، چاقوسازان از جواهر، صدف، ملیله و عاج در تزئینات آن‌ها استفاده می‌کنند. توجه داشته باشید که یک‌دست بودن تیغه و دسته در انواع چاقو‌های زنجان بسیار حائز اهمیت است، به طوری که امکان تشخیص دسته و تیغه‌ی چاقو بسیار سخت است. اغلب چاقو‌های زنجان از جنس فولاد ضد زنگ و استیل ساخته می‌شوند و به همین دلیل استحکام بسیار بالایی دارند.
از دیگر ویژگی‌های چاقوی زنجان، تیزی آن است. امروزه با وجود پیشرفت تجهیزات چاقوسازی، همچنان بسیاری از افراد، چاقوی زنجان را به دلیل تیزی آن ترجیح می‌دهند.
انواع چاقوی زنجان
چاقو های زنجان در انواع بسیار متنوعی ساخته و به بازار عرضه می شوند. انواع مختلف این چاقو ها بیش از ۲۰۰ مدل هستند که در ادامه به بعضی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
نمونه‌ای از این چاقو‌ها شامل: چاقو‌های آشپزخانه، چاقو‌های پوست‌کنی و سلاخی، ساطور، چاقو‌های تاشو، چاقوی فشاری، چاقوی قلم‌تراش و… هستند که برخی از آن‌ها به دلیل کیفیت بالا، به برندی شناخته شده و معروف تبدیل شده‌اند.
چاقوی زنجان موسوی
در این میان چاقوی زنجان موسوی، یکی از شناخته‌شده‌ترین نام‌ها در ایران محسوب می‌شود. دسته این چاقو از جنس استخوان گاو است و با داشتن پلاک طلایی به شکل شمشیر بر روی آن شناخته می‌شود. همچنین در این چاقو باز و بسته شدن تیغه به حالت ضامن‌دار است.
چاقوی سلاخی حیدری
یکی دیگر از انواع چاقو‌های زنجان، چاقوی سلاخی حیدری است که دسته‌ی آن از چوب گیلاس ساخته می‌شود و برای سلاخی و ذبح حیوانات کاربرد دارد. تیغه‌ی این چاقو از جنس فولاد فنر ماشین ساخته شده است و به دلیل آبدیدگی از تیزی و استحکام بسیار بالایی برخوردار است.
چاقوی سلطانی قصابی
نمونه‌ای دیگر چاقو سلطانی قصابی در زنجان نام دارد که بهترین چاقوی قصابی زنجان شناخته می‌شود.
چاقوی دنده‌ای
این نوع چاقو نیز در زنجان ساخته می‌شود. اگر چه خواستگاه این چاقو شهر زنجان نیست، اما با توجه به تجربه‌ی بالای زنجانی‌ها در ساخت این نوع چاقو و ادغام آن با مهارت‌ها و هنر خود، این شهر توانسته محصولات خوبی را به بازار ارائه دهد.
از سایر انواع چاقو‌های دنده‌ای تولید شده در زنجان، می‌توان به چاقو دنده‌ای تک تیغه و دو تیغه منفرد اشاره کرد.
چاقوی زنجان اصل را چگونه تشخیص دهیم؟
روش‌های متفاوتی برای تشخیص چاقوی زنجان وجود دارد. برای مثال دسته‌ی چاقوی زنجان که از نوع آشپزخانه‌ای باشد، از سه تکه ساخته شده است. ظرافت و پیچیدگی‌های به کار رفته در آن نیز از دیگر مشخصه‌های چاقو زنجان محسوب می‌شود. البته در نمونه‌هایی از این نوع چاقو، دسته و تیغه به صورت یک تکه ساخته می‌شود که باعث افزایش استحکام و ظاهر بی‌نظیر آن می‌شود.
علاوه بر این، در نمونه‌هایی از چاقو زنجان، دسته‌هایی از جنس صدف و شاخ نیز دیده می‌شود که این چاقو‌ها دقت و ظرافت بسیار زیادی دارند. نکته‌ی بسیار مهمی که برای تشخیص چاقو‌های زنجان وجود دارد، دقت و تناسب به کار رفته در قسمت‌های مختلف آن خصوصا دسته، تیغه و غلاف چاقو است. این قسمت‌ها به گونه‌ای ساخته می‌شوند که از تناسب دقیقی برخوردارند و علاوه بر ظاهر بی‌نقض، بسیار خوب در دست می‌نشیند.
قیمت چاقوی زنجان
از مهم‌ترین موارد تاثیر‌گذار در قیمت‌گذاری چاقو‌های زنجان، دست‌ساز بودن آن‌ها در کنار طراحی‌های زیبا و سنتی آن‌ها است. برای مثال، با افزایش قطر و اندازه تیغه و به تناسب، اندازه‌ی دسته‌ی چاقو، مواد اولیه مصرفی نیز بیشتر می‌شود و در نتیجه قیمت تمام‌شده‌ی محصول افزایش پیدا خواهد کرد. از دیگر عوامل تاثیر‌گذار در قیمت چاقو زنجان، جنس چاقو است. امروزه چاقو بر اساس ویژگی‌هایی چون ساخته شدن با فولاد ضد زنگ و یا فولاد‌های آلیاژی قیمت‌گذاری می‌شود. در نتیجه این چاقو‌ها نسبت به چاقوهایی که با آهن معمولی ساخته می‌شوند، قیمت بالاتری خواهند داشت.
در قیمت‌گذاری چاقوی زنجان، جنس دسته‌ی این چاقو نیز در نظر گرفته می‌شود. در این میان، چاقوهایی که از دسته‌های تجملاتی مانند شاخ گوزن ساخته می‌شوند، قیمت بالاتری نسبت به دسته‌های پلاستیکی موجود در بازار دارند.
گران‌ترین چاقو‌های زنجان نیز با عنوان سفارشی ساخته می‌شوند که ساخت آن‌ها براساس سفارش مشتری و طرح مورد نظر او و توسط استادکاران بسیار ماهر انجام می‌شود.
چگونه چاقو را تیز کنیم؟
کیفیت بالای چاقوی زنجان باعث می‌شود که تا مدت‌ها به تیز کردن آن نیاز نداشته باشید. اما اگر چاقویی کند دارید، می‌توانید با استفاده از چاقو تیز کن یا یک جسم زبر و سفت مانند ماگ، بشقاب، یک چاقوی دیگر یا کاغذ سنباده، آن را تیز کنید.
در آخر
شهرت چاقوی زنجان بر کسی پوشیده نیست. این چاقو که هنر دست هنرمندان و چاقوسازان زنجانی است، در انواع مختلف تولید شده و هم استفاده تزئینی دارد و هم برای مصرف مناسب است و می‌تواند بهترین انتخاب برای تهیه سوغات زنجان باشد.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!