کاشان یکی از شهرهای تاریخی ایران است که قدمتی طولانی در تولید انواع صنایع دستی اصیل، خصوصاً فرش و هنر سفالگری دارد. گلاب نیز از جمله محصولاتی است که همه ما آن را با نام کاشان می‌شناسیم. گلاب قمصر کاشان برای یکایک ما به مفهوم سفری دلنشین در اواسط اردیبهشت ماه هر سال است. صنایع دستی کاشان و سوغات خوراکی این استان کم نیست اما ما در این مقاله تنها به برخی از مشهورترین و البته محبوب‌ترین آن‌ها خواهیم پرداخت.
مشهورترین صنایع دستی کاشان
صنایع دستی کاشان از چنان تنوع بالایی برخوردار هستند که نمی‌‌توان هنر دستان اهالی این شهر را در یک مقاله به صورت کامل و جامع معرفی کرد. به همین دلیل ما در ادامه تنها به معرفی برخی از مشهورترین صنایع دستی ایران مخصوص کاشان می‌پردازیم که در اکثر شهرهای ایران نیز به فروش می‌رسند و از محبوبیت و شهرت بسیار زیادی در جهان نیز برخوردار هستند.
– فرش کاشان، تاریخچه کشور ایران
بسیاری از ما کاشان را با یکی از مهمترین و اصیل‌ترین صنایع دستی آن، یعنی فرش می‌شناسیم. از قدیم‌الایام بیشتر اعضای خانواده روستاهای کاشان مشغول فرش‌بافی بوده‌اند و در حال حاضر نیز تعداد کسانی که در این حرفه مشغول به‌کار هستند، قابل توجه و بسیار بیشتر از استان‌های دیگر کشور است. فرش‌های کاشان به دلیل استفاده از نقوشی خاص همچون گل، برگ، حیوانات، درختان، نقوش اصیل و سنتی و حتی وقایع و شخصیت‌های تاریخی شهرت دارند. برای رنگرزی نخ مورد استفاده در بافت فرش کاشان، همواره از مواد طبیعی مانند پوست انار، پوست گردو، ریشه روناس و برگ درخت مو استفاده می‌شود. مهارت فرش‌بافی نزد مردم کاشان قدمتی چند هزار ساله دارد و به عنوان میراث معنوی این شهر در یونسکو نیز به ثبت رسیده است.
– گلیم و جاجیم کاشان
در کنار هنر بی‌بدیل فرش کاشان، گلیم و جاجیم کاشان نیز از شهرت بسیار زیادی برخوردار بوده و عملاً به‌عنوان یکی از پُردرآمدترین مشاغل در استان شناخته می‌شود. گلیم و جاجیم در گذشته تنها در روستاها و شهرهای کوچک استفاده می‌شدند اما در حال حاضر به دلیل تنوع فرهنگی و کیفیت بالای محصولات، گلیم و جاجیم کاشان در اکثر شهرهای ایران به فروش می‌رسد.
– زیلو بافی کاشان
زیلو نوعی زیرانداز دستبافت است که مردم شهرهای کویری ایران بیشتر از آن استفاده می‌کنند. زیلو از پنبه بافته می‌شود و به خاطر خنکی ماده اصلی مصرفی در آن، بیشتر با آب و هوای مناطق گرم و خشک کویر سازگار بوده و به همین دلیل نیز بیشتر از آن در شهرهای با آب و هوایی گرم و کویری استفاده می‌شود. زیلو در واقع نوعی زیرانداز دو رو است که در بیشتر مواقع با طرح‌های کاملاً ذهنی توسط استادکار بافته می‌شود.
– سفال کاشان، قدمت هفت هزار ساله
قدمت هنر سفالگری در کاشان به هفت هزار سال پیش برمی‌گردد. هنری که بسیاری از مردم ایران و جهان، خاستگاه آن را استان همدان می‌دانند اما یافته‌های سفالی در تپه‌های سیلک نشان‌دهنده قدمت هنر سفالگری و پیشینه سفال در کاشان است. هنرمندان چیره‌دست کاشانی ظروف با طرح، نقوش و کاربردهای متنوع را تولید و عرضه می‌کنند که نه تنها در کاشان بلکه در بسیاری از شهرهای دیگر کشور نیز عرضه می‌شود.
– شعربافی یا شربافی
در زبان فارسی، شَعر به‌معنای مو باریک انسان یا حیوان است. شعربافی درواقع همان پارچه‌بافی جولائی است. هنر پارچه‌بافی در ایران قدمتی چندین ساله دارد؛ البته هنوز تاریخ دقیقی از وجود اولین دستگاه بافندگی در دسترس نیست. حبیب‌الله خادم، یکی از شعربافان قهار ایرانی است که نام او را بیشتر به‌خاطر اختراعش می‌شناسیم. او به دستگاه بافندگی قطعه جدیدی را اضافه می‌کند تا کار را برای بافندگان ساده‌تر کند.
در شعربافی، هیچ نقشه خاصی وجود ندارد و بیشتر به‌خاطر ساده بودن آن است که طرفداران بسیاری پیدا کرده است.
محبوب‌ترین سوغات خوراکی کاشان
سوغات خوراکی کاشان تنوع بسیار زیادی دارد و در تمام شیرینی‌های این استان از کره حیوانی و انواع مغزها استفاده می‌شود. همین امر باعث شده سوغات خوراکی این شهر شهرت بسیار زیادی میان اهالی و گردشگران داشته باشد. برخی از سوغات خوشمزه کاشان عبارتند از:
- باقلوای و قطاب کاشان
- حاجی بادومی کاشان
- کلوچه کاشان
- گلاب کاشان
البته همانطور که می‌دانید، تنوع سوغاتی‌های شهر کاشان آنقدر بالاست، که باید به‌صورت جداگانه به آن‌ها پرداخت. اگر علاقه‌مند هستید تا بیشتر درباره این سوغاتی‌های خوشمزه و بی‌نظیر بدانید، مقاله سوغات خوراکی کاشان را بخوانید.
در چند خط بخوانید
در این مقاله به بخش کوچکی از صنایع دستی کاشان و سوغات خوراکی این شهر اشاره کردیم. سوغات و صنایع دستی که در استان کاشان تولید می‌شوند از شهرت بسیار زیادی در ایران و جهان برخوردار هستند. خصوصاً فرش کاشان که شهرتی جهانی داشته و تعدادی از آن‌ها در موزه‌های برخی از کشورهای خارجی نگهداری می‌شوند.
2 دیدگاه
اتفاق قشنگ تو زندگیم، سفر به شهر دارالمومنین و شهر گل گلاب بود. رفتن تو کوچه های قدیمی و تاریخی که حس می کنید تو گذشته قدم میزنید. آدم های بافرهنگ و مهربان با مهمان نوازی عالی. از همه عالی تر داشتن صنایع دستی های زیبا که میتونیم به عزیرترینامون هدیه کنیم. تو شهر کاشان من زیلو خریدم که الان تو قسمت تراس جلو خانه انداختم و کلی صنایع دستی شهر زیبا کاشان و همه رو چیدم داخل تراس و حال و هوای کاشان رو گرفته با گلهای شمعدونی. الان که سایت وچری رو دیدم حس می کنم که می تونم چیزای که اون موقع زمان نداشتم بخریم رو در کمترین زمان ممکن بخرم.
سلام خیلی عالیه که با خوندن مقالات ؛ سفر به کاشان و گلاب گیری برای شما یادآوری شده است.