صنایع دستی چوبی یکی از ظریف‌ترین و البته جذاب‌ترین هنرهای موجود در کشور ایران است. این هنر که تاریخچه حضورش در ایران به قبل از اسلام می‌رسد، با گذشت زمان دست‌خوش تغییرات بوده است. این آثار هنری، نشان‌دهنده ذوق و خلاقیت هنرمندان مجرب ایرانی است که زمان بسیار زیادی را برای خلق آن‌ها صرف می‌کنند. مواد اولیه مورد نیاز برای ساخت این صنایع دستی چوب است، که در میزان زیادی در کشور ایران به طور طبیعی وجود دارد و در دسترس است.
صنایع دستی چوبی انواع مختلفی دارد که در ادامه این مطلب به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت و سعی خواهیم کرد که نمونه‌های مهم و معروف این هنر ویژه ایرانی را نیز مورد بررسی قرار دهیم.
صنایع دستی چوبی ایران به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم، صنایع دستی چوبی انواع مختلفی دارد که بر اساس نوع طراحی و ساخت تقسیم‌بندی می‌شود. البته این موضوع را نیز نباید فراموش کرد که این هنر بسیار ظریف و ویژه ایرانی، در طی زمان دچار تغییر بوده و در مکان‌ها و یا بر روی اشیا خاصی استفاده شده است. به طور کلی صنایع دستی چوبی در کشور ایران به 11 شکل مختلف طراحی و تولید می‌شود که در ادامه به معرفی برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.
1. پیکر تراشی، هنر ساخت انسانی چوبی
در واقع همانطور که از اسم این هنر بسیار ارزشمند پیدا است، پیکر تراشان آناتومی بدن انسان و حیوان‌‌ها را بر روی چوب طراحی کرده و با استفاده از وسایل مربوطه، چوب را به شکل بدن انسان و حیوان در می‌آورند.
2. خراطی، متقارن‌سازی چوب‌ها
هنر خراطی یکی از هنرهایی است که از دیرباز در ایران رواج داشته است. در واقع خراطی، هنر تراش و ایجاد حجم بر روی چوب است. هنر خراطی، هنر متقارن‌سازی و جداکردن پوست چوب است. نمونه‌هایی از هنر خراطی را می‌توانید در گهواره، شمعدان‌ها، ظروف چوبی و … مشاهده کنید.
3. معرق کاری، ظراقت و دقت
معرق کاری در واقع یکی از ظریف‌ترین هنرهای دستی در کشور ایران است. افراد هنرمند از طریق برش چوب به‌وسیله سوزن، طرح‌های منظم و نامنظمی را بر روی چوب طراحی می‌کنند. همانطور که می‌دانید چوب هر درخت رنگ و شکل مخصوص به خود را دارد و همین موضوع باعث می‌شود تا محصولات معرق کاری شده از نظر شکل و طرح با یکدیگر متفاوت باشند.
4. خاتم کاری، هنر آراستن سطوح
خاتم کاری از به هم پیوستن مثلث‌های کوچک متساوی‌الاضلاع بر سطح چوب پدید می‌آید. در واقع با طراحی مثلث‌های کوچک بر سطح اشیا چوبی، اشکال منظمی را آماده کرده و سطح زیبایی را برای اشیا آماده می‌کنند. البته خاتم کاری بر روی سطوح دیگری مانند عاج، استخوان و مفتول برنج نیز قابل اجرا است.
5. منبت کاری، نگارگری بر روی چوب
منبت کاری یکی از زیرشاخه‌های صنایع دستی چوبی کشور ایران شناخته می‌شود که از حکاکی نقش و نگارها بر روی چوب پدید می‌آید. تاریخچه این هنر به گذشته بسیار دور برمی‌گردد که به وسیله لوازم کاملا ابتدایی، نقش و نگارها را بر روی چوب حکاکی می‌کردند.
6. سوخت چوب، نقش سنتی بر روی فولاد
با استفاده از قالب‌هایی مانند فولاد و برنج که دارای نقوش سنتی هستند و فشردن چوب بر روی این قالب‌ها وقتی که داغ شدهاند، طرح و نقش‌های بسیار زیبایی پدید می‌آید که یکی از بی‌نظیرترین هنرها و صنایع دستی ایران را تشکیل می‌دهند.
در این قسمت سعی کردیم تا بهترین و معروف‌ترین صنایع دستی چوبی کشور ایران را برای شما معرفی کرده و مورد بررسی قرار دهیم. سوالی که شاید در حال حاضر برای شما پیش‌آمده باشد، خرید این صنایع دستی کم‌نظیر است. فراموش نکنید که اصالت و کیفیت صنایع دستی چوبی، یکی از مهمترین نکاتی است که باید در هنگام خرید به آن‌ها دقت کنید.
شما به راحتی می‌توانید از فروشگاه اینترنتی صنایع دستی، محصولات مورد نظر خود را خریداری کرده و نسبت به کیفیت و اصالت ان‌ها اطمینان خاطر داشته باشید.
آیا مهمترین آثار صنایع دستی چوبی در ایران را می‌شناسید؟
همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم، قدمت صنایع دستی چوبی به قبل از اسلام برمی‌گردد و این موضوع نشان‌دهنده قدمت بسیار بالای این هنر جذاب و ظریف است. با توجه به این قدمت بسیار طولانی، برخی از آثار به جا مانده از این هنر ایرانی، از اهمیت بسیار بالایی در برخوردار هستند که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت.
- منبر مسجد جامع نایین (قرن هجدهم)
- منبر چوبی مسجد سوریان
- معرق کاری چوب و طرح‌های اسلیمی موجود در مسجد بایزید بسطامی
- پوشش سقف داخل مسجد جامع شیراز
- و …
حرف آخر
ارزش بالای هنری صنایع دستی چوبی کشور ایران، به میزانی بالا است که هر ساله توریست‌هایی از کشورهای اروپایی و … برای خرید این محصولات به ایران سفر می‌کنند. به اهمیت کیفیت و اصالت صنایع دستی چوبی بارها اشاره کرده‌ایم.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!