شاید کمتر کسی باشد که وقتی حرف از سوغات زنجان می‌شود، یاد چاقوهای این شهر نیفتد. اگرچه چاقوهای زنجان از آوازه جهانی برخوردار هستند، اما نباید از ظروف مسی خوش رنگ و لعاب و ملیله کاری‌هایی که هنر دست مردان و زنان این شهر است قافل شد. ما در این مقاله می‌خواهیم سری به این استان بزنیم و به طور کامل درباره صنایع دستی زنجان بنویسیم. اگر شما می‌خواهید بدانید که باید از زنجان چه چیزی بخرید با ما در ادامه همراه باشید.
چاقوی زنجان با شهر جهانی و قدمتی 6 هزار ساله
مطابق با آنچه که رییس اتحادیه چاقوسازان زنجان گفته است، در ابتدا تولید چاقوهای دست‌ساز در زنجان و آلمان شروع شده بود. اگر بخواهیم از لحاظ تاریخی قدمت چاقو را در شهر زنجان بررسی کنیم به 6 هزار سال قبل برمی‌گردد و با کشف مردان نمکی در استان زنجان که همگی داس و ابزارهای جنگی به کمر داشتند این موضوع ثابت شده است. در این شهر بیش از 200 مدل چاقو وجود دارد که شامل انواع چاقوهای ضامن دار، چاقوهای میوه‌خوری، چاقوهای یک تیغه‌ای دو دسته‌ای، چاقوهای باغبانی و پیوندزنی، چاقوهای قصابی، چاقوی سلاخی، چاقوی ساق پا، چاقوهای مرکب، انواع ساتور، انواع قلم‌تراش، انواع کاردها، انواع شمشیر، انواع قمه، انواع قداره، انواع خنجر و قندشکن است.
عمده دلیل مشهور بودن چاقوهای زنجان تیز بودن بیش از حد آن‌هاست. برای خرید چاقوی زنجان می‌توانید به یکی از طولانی‌ترین بازارهای سرپوشیده ایران که در خیابان انقلاب شهر زنجان واقع است بروید و خریدتان را انجام دهید.
ملیله کاری، یادگاری از دوران هخامنشیان
یکی از اصیل ترین صنایع دستی ایران که تقریبا در بیشتر استان‌های ایران رواج دارد، ملیله کاری است؛ ملیله کاری در لیست صنایع دستی زنجان هم قرار دارد و البته جز گران قیمت‌ترین محصولات دستی در این استان به شمار می‌آید. استفاده از روش ملیله کاری در ساخت ظرف و ظروف از زمان هخامنشیان به یادگار در صنعت دستی ایران باقی مانده است؛ در این روش شمش‌های نقره ذوب می‌شوند و از قالب‌های مخصوص می‌گذرند تا تبدیل به مفتول‌هایی یک سانتی شده و مجددا از قالب‌های دیگری می‌گذرند تا قطر آن ها به یک میلی‌متر برسد و برای انجام کارهای ملیله به ظرافت و نازکی مد نظر استادان این فن برسد.
در حال حاضر هنر ملیله کاری را می‌توانید در تزیین انواع پایه‌های استکان، سینی، قاشق و چنگال‌های غذاخوری و چای‌خوری، قاب عکس و پارچه‌های تزیینی مشاهده کنید.
چاروق دوزی، هنری دیرینه در زنجان
نوعی پاپوش از جنس چرم خام در زنجان رواج دارد که اغلب چوپانان از آن در زمان‌های قدیم استفاده می‌کردند. مطابق با بررسی‌های انجام شده قدمت صنایع چرمی در استان زنجان به دوره ساسانیان برمی‌گردد و در زمان صفویان این صنعت به اوج زیبایی و تنوع خود رسید. پاپوش‌های چرمی که چاروق نام دارد، دارای ظاهری با نوک عقابی و برگشته بوده و بدون بند و تسمه است و در تهیه این نوع چاروق از چرم قرمز استفاده می‌شود. امروزه این پاپوش‌ها دارای پاشنه و کفی چرم هستند که رویه آن با استفاده از نخ‌های ابریشم به رنگ‌های مختلف تهیه می‌شود و بانوان آن را به عنوان روفرشی می‌پوشند؛ جالب است بدانید که خواستگاه این هنر بی نظیر شهر سلطانیه در زنجان است.
مسگری، هنری هزارساله در زنجان
بعد از چاقوسازی یکی دیگر از محصولات زنجان که بسیار مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی قرار گرفته است، مصنوعات مسی است. برای تهیه ظروف مسی به بازار بزرگ این شهر بروید و همین که وارد این بازار می‌شوید، رد صدای مسگران مشغول به کار را در این بازار بگیرید، می‌توانید آن ها را پیدا کنید. از جمله ظروفی مسی که می‌توانید از شهر زنجان تهیه کنید مجمعه، دیگ، آفتابه و لگن مسی است.
سفالگری در زنجان، جادوی آب و خاک
با توجه به آب و هوای گرم و خشکی که در ایران از گذشته تا به حال برقرار بوده، هنر سفالگری در بین مردان و زنان هنرمند ایرانی بسیار رواج داشته است. صنایع دستی زنجان هم از این هنر خالی نیست و در گذشته‌های دور هم سفالگری این هنر ارزنده در این شهر بسیار رواج داشته است. امروزه برای کسانی که در این فکر هستند تا از زنجان چه چیزی به یادگار بخرند، ظروف سفالی می‌تواند انتخابی بسیار جذاب باشد. کشک ساب، کوزه و تنور از جمله ظروفی هستند که می توانید در سفر به شهر زنجان تهیه نمایید.
قالی بافی در زنجان، درخشش هنر ایران
قالی بافی! هنر دیرینه ایران که زیبایی آن زبان زد تمام جهان است. قالی بافی در روستاهای بیدگینه و قلتوق زنجان در بین زنان و مردان رواج بسیاری دارد. زنجانی‌ها با کشف اینکه می‌توانند از رنگ موجود در برخی گیاهان جهت رنگرزی بهره ببرند توانستند تا قالی‌های خوش آب و رنگی را ببافند و به بازار عرضه کنند.
گلیم بافی
یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی زنجان، هنر گلیم بافی است و در دو روستای قره پشتلو و انگوران از مهمترین مراکز گلیم بافی شهر زنجان به شمار می‌رود. این هنر به دلیل شرایط آب و هوایی سردی که در این استان برقرار است بسیار مورد توجه بوده و در بسیاری از مناطق به عنوان کفپوش و یا حتی پرده جهت گرم نگهداشتن منازل استفاده می‌گردد.
جاجیم بافی
جاجیم از دیگر مصنوعات دستی زنجان است که از پشم تابیده الوان بافته می‌شود. معمولا برای بافت جاجیم از رنگ‌های روشن و طرح‌های ساده استفاده می‌شود. البته هنر جاجیم تنها منحصر به زنجان نبوده و استان اردبیل هم یکی دیگر از مراکز مهم تولید جاجیم کشور به شمار می‌رود.
گیوه دوزی زنجان
گیوه، یکی از صنایع دستی بسیار ارزشمندی است که این روزها شاید کمتر کسی از آن ها استفاده کند. بهترین گیوه‌های ایران در استان‌های فارس، کرمانشاه، اراک و البته زنجان تولید می‌شود. جالب است بدانید که در تولید این گیوه 2 نفر باید حتما مشارکت داشته باشند یکی گیوه باف و دیگری گیوه دوز. از ویژگی‌های یک گیوه خوب و مناسب می‌توان به رویه بافته شده آن از نخ پنبه ای اشاره کرد و همچنین چرم گاومیش که برای زیره و کفی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در چند خط بخوانید
از دیگر صنایع دستی شهر زنجان می‌توان به مواردی چون جوراب و دستکش‌بافی، حکاکی روی فلز، منجوق‌دوزی و گل‌دوزی، نمدبافی، گیوه‌بافی،سفره قلمکار، منبت، رنگرزی، تابلوی خاتم و مینیاتور اشاره کرد.
آنچه که بسیار حائز اهمیت است زنده نگهداشتن این صنعت است؛ هر کدام از ما در طول سفرهایی که می‌رویم با خرید صنایع دستی خاص آن شهر می‌توانیم در پاسداشت این هنر زیبا و در حقیقت فرهنگ کشورمان ایران سهیم باشیم و همچنین موجب رونق کسب و کار و اشتغال‌زایی در شهرها و روستاها کشور بشویم.
بدون دیدگاه، دیدگاه خود را در زیر اضافه کنید!